Χτίζοντας σήμερα για το αύριο
Χρησιμοποιώντας τα φυσικά υλικά
Το κομπ (Cob)
Σε μία από τις πιο αρχαίες τεχνικές χτισίματος με γήινα υλικά, το κομπ, χρησιμοποιούνται τα χέρια και τα πόδια για να σχηματιστούν μάζες πηλού αναμεμιγμένου με άμμο και άχυρο οι οποίες τοποθετούνται η μία πάνω στην άλλη διαμορφώνοντας έτσι μονολιθικές κατασκευές με μεγάλη σταθερότητα. Η λέξη κομπ προέρχεται από την αγγλική λέξη cob που σημαίνει σβώλος. Έχοντας μια προϊστορία χιλιάδων χρόνων, το cob χρησιμοποιούταν μέχρι και τα μέσα του περασμένου αιώνα στην Αγγλία όπου υπάρχουν σπίτια πεντακοσίων χρόνων χτισμένα έτσι.
Τα πλιθιά (Adobe bricks)
Τα πλιθιά είναι επίσης από τα πιο παλιά δομικά υλικά. Γίνονται μόνον από αργιλώδες χώμα που έχει υγρανθεί με νερό, προσθέτοντας για ενίσχυση κομμένο άχυρο, τρίχες κατσίκας ή άλλες ίνες και που στη συνέχεια αφήνεται να στεγνώσει στο επιθυμητό σχήμα. Έχουν σχήμα παραλληλεπίπεδο με συνήθεις διαστάσεις 30Χ15Χ12 για την κατασκευή μπατικών τοίχων 45 εκατοστών. Χτίζονται όπως τα τούβλα χρησιμοποιώντας λάσπη για τη συγκόλησή τους. Πλεονεκτούν σε σχέση με το cob, για την ευκολία κατασκευής τους, το χαμηλότερο κόστος τους λόγω τη χρήση σκέτου χώματος και την ελαστικότητα της κατασκευής
Οι αχυρόμπαλες (Straw bales)
Τα σπίτια από αχυρόμπαλες είναι πολύ της μόδας στην Αγγλία και στις νοτιοδυτικές ηνωμένες πολιτείες ενώ αποκτούν ολοένα αυξανόμενη δημοτικότητα και στην Ελλάδα.
Το άχυρο σαν οικοδομικό υλικό αποτελεί ανανεώσιμη πηγή, έχει εξαιρετικές μονωτικές δυνατότητες, καλύτερες από οποιοδήποτε άλλο υλικό και είναι εύκολο στο κτίσιμο με μόνη απαίτηση για εξειδικευμένη εργασία στην κατασκευή του φέροντα οργανισμού.
Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο να κρατηθεί το άχυρο στεγνό γιατί αλλιώς θα σαπίσει απελευθερώνοντας ταυτόχρονα επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία ουσίες. Για αυτόν το σκοπό πρέπει οι τοίχοι από άχυρο να αναπνέουν. Επί πλέον κάθε διαρροή υγρασίας στον τοίχο έχει σαν αποτέλεσμα την σταδιακή φθορά του. Τέλος τα έντομα και τα τρωκτικά είναι άλλοι πιθανοί εχθροί του άχυρου έτσι τα επιχρίσματα πρέπει να αντέχουν στις επιθέσεις τους.
Οι γαιόσακοι (Earthbags)
Οι γαιόσακοι σαν τεχνική είναι και παλιά και νέα. Σάκοι με άμμο χρησιμοποιούνται από το στρατό για τη δημιουργία οχυρωματικών έργων ή για τον έλεγχο των νερών των ποταμών. Οι ίδιοι λόγοι που καθιέρωσαν τους σάκους στις παραπάνω εφαρμογές ισχύουν και για το κτίσιμο σπιτιών. Οι τοίχοι είναι συμπαγείς και γεροί, αντέχοντας όλων των ειδών τις καταπονήσεις από άσχημες καιρικές συνθήκες μέχρι σφαίρες και βόμβες. Μπορούν να χτιστούν πολύ γρήγορα και απλά με ελάχιστα εργαλεία.
Ο αχυροπηλός (Straw/clay ή light clay)
Το άχυρο με πηλό χρησιμοποιείται για τοιχοποιίες που δεν φέρουν φορτία. Κατασκευάζεται από άχυρα, κατά προτίμηση με μακριά ίνα τα οποία αναμιγνύονται με διάλυμα πηλού ο οποίος παίζει και τον συνεκτικό ρόλο.
Το άχυρο εμποτίζεται με πηλό ο οποίος είναι διαλυμένος σε νερό και στη συνέχεια συμπιέζεται σε καλούπια με μέγιστο ύψος 0,50 μέτρα. Μόλις το υλικό στεγνώσει χτίζουμε παραπάνω.
Πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι η ταχύτητα και η ευκολία κατασκευής, η εξαιρετική θερμομόνωση και η πολύ μεγαλύτερη αντοχή στην υγρασία σε σχέση με τις τοιχοποιίες που έχουν χτιστεί με αχυρόμπαλες.
Συμπιεσμένο χώμα σε καλούπια (Rammed earth)
Η μέθοδος με το χώμα σε καλούπια είναι τουλάχιστον τόσο παλιά όσο και το σινικό τείχος. Σε αυτή την τεχνική αργιλώδες χώμα ελαφρά υγρό συμπιέζεται πάρα πολύ σε καλούπια μέχρι να γίνει απόλυτα συμπαγές παράγοντας πολύ επίπεδες και κάθετες επιφάνειες.
Συνήθως χρησιμοποιούνται βάριά μηχανήματα για να μετακινήσουν και να συμπιέσουν το υλικό. Οι τοίχοι έχουν τουλάχιστον 35 εκατοστά φάρδος για να είναι σταθεροί και να έχουν ικανοποιητική θερμική μάζα.
Τα σπίτια που φτιάχνονται με συμπιεσμένη γη έχουν μια πολύ στιβαρή αίσθηση. Επίσης δημιουργούνε μια όμορφη οπτικά αίσθηση αν χρησιμοποιηθούν δύο ή περισσότερα είδη χρώματοςΜειονεκτούνε σε σχέση με τις περισσότερες άλλες φυσικές μεθόδους στο ότι απαιτούν επεξεργασία με μηχανικό εξοπλισμό ο οποίος ανεβάζει το κόστος. Εκτός και αν έχεις στη διάθεσή σου πολούς κινέζους...
Ρευστή γη (Poured earth)
Η ρευστή γή είναι όμοια με το κοινό μπετόν γιατί τα υλικά αναμιγνύονται με τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιώντας τσιμέντο σαν συνεκτικό υλικό. Η μόνη διαφορά είναι ότι αντί για την άμμο και τα χαλίκια που χρησιμοποιούνται για το μπετόν εδώ χρησιμοποιείται κοινό χώμα (αν και το χώμα αυτό πρέπει να έχει κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες). Επίσης χρησιμοποιείται λιγότερο τσιμέντο. Δεν απαιτείται ιδιαίτερη συντήρηση σε αυτούς τους τοίχους μια και έχουν αυξημένη αντίσταση στον ήλιο και την βροχή.
Το ιδανικό χώμα πρέπει να έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε πηλό. Πρέπει να γίνονται τα κατάλληλα τεστ για να διασφαλιστεί ότι το μίγμα δεν συρρικνώνεται ή συρρικνώνεται ελάχιστα και έχει συμπιεστική δύναμη 800-1200 psi. Το χώμα που υπάρχει διαθέσιμο στον χώρο κτισίματος μπορεί να αναμιχθεί με άλλο για να βελτιωθεί η συμπεριφορά του ώστε να χρησιμοποιηθεί.
Η χρήση ασβέστη, ιπτάμενης τέφρας και οξειδίου του μαγνησίου μπορεί να ελαττώσει το χρησιμοποιούμενο τσιμέντο έως και 50%.
Στα μειονεκτήματα η ανάγκη χρήσης μηχανικού εξοπλισμού...
O Τσατμάς ή Μπαγδαντί (Waddle and daub)
Πρόκειται για μίγμα πηλού και άχυρου που εφαρμόζεται σε πλαίσιο με πλεγμένα καλάμια, ξύλα κλπ, σχηματίζοντας λεπτές και ελαφριές τοιχοποιίες. Χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται ευρέως σε μεσοτοιχίες, οροφές και γενικά όπου υπάρχει ανάγκη ελαφριάς κατασκευής (πχ.στις σαχνισιές).
Κουρέλια με ασβέστη (Lime rags)
Αν μουσκέψουμε παλιά ρούχα και υφάσματα μέσα σε πουρέ ασβέστη, τα τοποθετήσουμε πάνω σε κάποιο ελαφρύ σκελετό και τα αφήσουμε να στεγνώσουν το αποτέλεσμα θα είναι παρόμοιο με τη γυψοσανίδα. Πολύ ωραία τεχνική για να φτιάχνεις μεσότοιχους, ειδικές κατασκευές (πχ τζάκια) αλλά και σπίτια.